Ο πυρετός του γάλακτος, ή υπασβεστιαιμία, είναι μια ανεπάρκεια ασβεστίου. Εμφανίζεται συνήθως εντός 48 ωρών μετά τον τοκετό, αλλά γίνεται επίσης ορατός κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά τον τοκετό. Έρευνες δείχνουν ότι πάνω από το 10% των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής εμφανίζουν πυρετό γάλακτος λίγο πριν ή λίγο μετά τον τοκετό. Οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής από τη δεύτερη γαλουχία και μετά είναι πιθανό να υποφέρουν από αυτό. Οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής υψηλής παραγωγικότητας είναι πιο ευάλωτες στον πυρετό του γάλακτος από τις αγελάδες χαμηλής παραγωγικότητας. 

Η ασθένεια έχει κλινική και υποκλινική μορφή και επηρεάζει όταν οι αγελάδες είναι πιο ευάλωτες – κατά τη μεταβατική περίοδο. Οι αγελάδες χρειάζονται μεγάλη ποσότητα ασβεστίου αμέσως μετά τον τοκετό: αρχικά παίρνουν το ασβέστιο από το αίμα τους και αργότερα από τη διατροφή και τα οστά τους. Εάν δεν μπορεί να κινητοποιήσει επαρκές ασβέστιο, το προσβεβλημένο ζώο δεν θα μπορεί να σταθεί σωστά και θα έχει μειωμένη όρεξη με αποτέλεσμα κακή υγεία και απόδοση.

Συμπτώματα πυρετού γάλακτος

Υπάρχουν δύο μορφές υπασβεστιαιμίας: κλινική και υποκλινική.

1. Κλινικά συμπτώματα πυρετού γάλακτος

Μια αγελάδα που χτυπιέται από κλινικό πυρετό γάλακτος θα εμφανίσει σημάδια σοβαρής ανεπάρκειας ασβεστίου: δεν θα μπορεί να σταθεί και θα αισθάνεται κρύο στο άγγιγμα.

2. Υποκλινικά συμπτώματα πυρετού γάλακτος

Παρά το γεγονός ότι έχει πολύ υψηλότερη επίπτωση από την κλινική υπασβεστιαιμία, τα αποτελέσματα της υποκλινικής υπασβεστιαιμίας συχνά υποτιμώνται σοβαρά. Ενώ μια προσβεβλημένη αγελάδα θα μπορεί να στέκεται και να λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό κανονικά, θα αποδίδει πολύ λιγότερο αποτελεσματικά ως αποτέλεσμα της υποκείμενης ανεπάρκειας ασβεστίου και θα είναι πολύ πιο επιρρεπής σε ασθένειες. Η συχνότητα εμφάνισης προβλημάτων όπως μαστίτιδα, λοιμώξεις της μήτρας, ενδομητρίτιδα και κατακράτηση πλακούντα θα αυξηθεί. Η έρευνα δείχνει ότι το 77% των αγελάδων εμφανίζει υποκλινική μορφή πυρετού γάλακτος. Γι’ αυτό όλο και περισσότεροι γαλακτοπαραγωγοί στρέφονται στην προληπτική χορήγηση ασβεστίου γύρω από τον τοκετό.

Μην χορηγείτε ασβέστιο ενδοφλεβίως

Σπάνια παρατηρείται κλινικός πυρετός γάλακτος. Ωστόσο, οι μισές από όλες τις αγελάδες που γέννησαν υπέφεραν από υποκλινική ανεπάρκεια ασβεστίου. Αυτή η υποκλινική ανεπάρκεια ασβεστίου μπορεί να ανιχνευθεί μόνο με εξέταση αίματος (δείγμα ορού 0-48 ώρες μετά τον τοκετό, ασβέστιο <2,0 mmol/l).

Γιατί είναι σημαντικό το ασβέστιο;

Το ασβέστιο είναι σημαντικό για το ανοσοποιητικό σύστημα, τη σύσπαση του μυϊκού συστήματος, τη γαστρεντερική οδό και τη μήτρα. Ιδιαίτερα οι ηλικιωμένες αγελάδες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανεπάρκειας ασβεστίου.

Πρόληψη

Για πρόληψη, μπορεί να χορηγηθεί επιπλέον ασβέστιο αμέσως μετά τον τοκετό. Ο τρόπος χορήγησης του ασβεστίου παίζει σημαντικό ρόλο όσον αφορά την αποτελεσματικότητα. Με την ενδοφλέβια (απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος) χορήγηση ασβεστίου, το επίπεδο του ασβεστίου αυξάνεται εξαιρετικά και ο ρυθμιστικός μηχανισμός του σώματος της αγελάδας πρόκειται να αντισταθεί. Είναι πιθανό αυτό να οδηγήσει σε ανεπάρκεια ασβεστίου για άλλη μια φορά. Επομένως μόνο οι αγελάδες με κλινικό πυρετό γάλακτος λαμβάνουν επιπλέον ασβέστιο ενδοφλεβίως.